گل ارکیده
ارکیده ها امروزه در تمام دنیا از پر فروش ترین و جذاب ترین گیاهان هستند این گیاهان بسیار کم توقع بوده و سریع با محیط سازگار می شوند. ارکیده ها از خانواده Orchidaceae یا ثعلب ها هستند و گونه های وحشی آن درشمال ایران و احتمالا جاهای گرمتر دیگر وجود دارند. ماندگاری گل ارکیده از 3تا 6 ماه است. ارکیده ها یکی از بزرگ ترین خانواده ی گیاهان گلده نیز بشمار می آیند. تاکنون بیش از 25 هزار گونه ارکیده شناسایی شده است, همچنین هزار نوع ارکیده هم به شکل غیر طبیعی و از طریق پرورش انتخابی به وجود آمده است, آنها در زیستگاه ها ی مختلف زندگی می کنند مثلا نزدیک به قطب شمال. بیشتر گونه های ارکیده در جنگل های انبوه مناطق گرمسیری، در آب و هوای گرم و مرطوب، زندگی می کنند به همین دلیل کشت و پرورش ارکیده در آب و هوای آزاد مناطق استوایی ـ گرمسیری و نیمه گرمسیری وسیع تر است. به طور کلی ارکیده هایی که دارای برگ های کاملا سبز هستند کمتر در برابر شرایط نامساعد حساسیت نشان می دهند. بعضی از گونه های مقاوم ارکیده مناسب برای داخل خانه و آپارتمان می باشد,
نکته در مورد گل ارکیده
گل های ارکیده بسته به گونه که دارند از چند ساعت تا 6 ماه می توانند زندگی کنند. اندازه ارکیده ها به نوع گونه آن بستگی دارد. آن ها می تواند خیلی کوچک و یا بسیار بزرگ باشند همچنین شکل و بافت برگ ها به زیستگاه ارکیده ها بستگی دارد, ارکیده هایی که در آب و هوای خشک زندگی می کنند برگ های ضخیم پوشیده از موم دارند در حالی که گونه های موجود در مناطق گرم و مرطوب دارای برگ های نازک هستند, گونه های خاصی از ارکیده ها هم وجود دترد که هیچ برگی ندارند. ارکیده ها معمولا به صورت گل های تک و یا خوشه های گل هستند. هر گل، متقارن دو طرفه است به این معنی که به دو قسمت مساوی تقسیم می شود. ارکیده ها ریشه کلاسیک ندارند آنها ریزوم، غده و یا ریشه های هوایی دارند. ارکیده چندین میلیون دانه کوچک تولید می کند تنها چند دانه به گیاه بالغ تبدیل می شوند دانه ارکیده آندوسپرم (آندوسپرم بخشی از دانه است که مواد غذایی مورد نیاز برای رشد گیاهک تخم را در اختیار آن قرار می دهد و معمولاً حاوی نشاسته با پروتئین و دیگر مواد مغذی است) ندارد تا مواد مغذی مورد نیاز برای جوانه زنی اش را فراهم کند به همین دلیل همه ارکیده ها در طول جوانه زنی به شکل همزیستی با قارچ زندگی می کنند. جوانه زنی می تواند از چند هفته تا 155 سال طول بکشد.گونه های خاصی از ارکیده ها هم هستند که بصورت انگل زندگی می کنند آنها مانند سایر گیاهان قادر به تولید مواد غذایی قند با استفاده از نور خورشید و دی اکسید کربن نیستند در عوض، غذایشان را از قارچی که در داخل ریشه هایشان زندگی می کند به دست می آورند.
ارکیده ها و گونه های خاصی از حشرات در ارتباط با هم هستند به این صورت که شکل و رنگ گلبرگ های این نوع ارکیده مشابه شکل و رنگ حشرات ماده می باشد تا حشرات نر جذب این ارکیده ها شوند به این صورت است که کار گرده افشانی انجام می شود. موادی که از ارکیده ها جدا می شوند در صنعت عطر سازی، ادویه جات و طب سنتی آسیایی مورد استفاده قرارمی گیرند وانیل یکی از بهترین و شناخته شده ترین طعم دهنده ها است که به طور گسترده ای نیز مورد استفاده قرار می گیرد وانیل از غلاف وانیلا پلنیفولیا به دست می آید که گونه ای از ارکیده است.
دوره ی استراحت ارکیده
دوره ای از رشد ارکیده به نام دورة استراحت می باشد. شاخصی که نشان دهندة ورود ارکیده به دورة استراحت می باشد, توقف کامل فعالیت ریشه است. استراحت یک گیاه به معنی میل طبیعی گیاه در کاهش دادن میزان رشد در طول ماه های زمستان است این دوره ی استراحت به منظور بقای ارکیده می باشد. ارکیده ها در واقع خزان پذیر هستند یعنی به صورت کامل در طول زمستان و اوایل بهار به خواب می روند و به تدریج رشد این گیاه کاهش پیدا می کند در اوایل پائیز زمانی که برگ ها شروع به زرد شدن می کنند هم زمان باید نور و هوای بیشتری به این گیاهان داده شود.
عدم گلدهی و ریزش گل ها ی ارکیده
گرما و یا سرمای محیط، آبیاری بیش از اندازه و یا خشکی کشیدن گیاه، استفاده بیش از اندازه از کودها، نزدیک بودن گیاه به مواد مصنوعی تازه همانند موکت، فرش، پارکت و یا کاغذ دیواری هایی که به تازگی نسبت شده اند، کمبود نور محیط بر گلدهی ارکیده تاثیر دارند.
آبیاری ارکیده
ارکیده را در ماه اسفند به گلدانی که مخلوطی از خاک برگ، پیت و خاک معمولی دارد, منتقل کنید و در ابتدا به میزان کم آبیاری کنید و به دفعات زیاد با آبی که فاقد مواد قلیایی است روی برگ ها آب بپاشید یا گلدان را در محل مربوطی برابر نور و به دور از تابش مستقیم آفتاب قرار دهید. در نیمه دوم فروردین ماه هنگامی که ریشه ها به اندازه کافی رشد کرده اند آب فراوان را فراموش نکنید در این حالت اگر نیاز است که روی گیاه آب بپاشید بهتر است فقط برگ ها خیس شوند, آبیاری این گیاه هنگام صبح انجام شود برای گیاه مناسب تر است. برای آبیاری این گیاه از آب‌های بدون املاح مانند آب مقطر استفاده کنید تا نتایج بهتری در کیفیت رشد آن مشاهده کنید. توجه داشته باشید آب‌های به‌دست آمده از دستگاه‌های تصفیه آب مناسب نیستند و از آنها برای آبیاری این گیاه استفاده نکنید. این گیاه معمولاً با توجه به شرایط دمای محیط هر 4 الی 7 روز به آبیاری نیاز دارد. آبیاری کم و یا زیاد این گیاه یکی از دلایل عدم گلدهی آن است اگر ارکیده را در هوایی گرم و خشک نگهداری کنید، غنچه?های آن منقبض و خشک می?شوند پس در چنین شرایطی هر روز یکبار با آب ولرم بدون املاح، گیاه را اسپری کنید. آبیاری بیش از حد گیاه ارکیده سبب ریزش برگ های آن می?شود اگر با چنین مشکلی مواجه شده?اید آب اضافی گلدان را خالی کنید.
به همین دلیل قبل از آبیاری سطح خاک را بررسی کنید. حتی اگر بر روی سطح گلدان سنگهای تزئینی وجود دارند تعدادی را بردارید تا بتوانید وضیعت خاک اطراف ریشه‌ها را بررسی کنید. اگر این محیط تا حدودی خشک شده بود نسبت به آبیاری گیاه اقدام کنید اما اگر هنوز مرطوب است از آبیاری گیاه خودداری کنید. البته با توجه به این که بستر کاشت این گیاهان بسیار سبک است اکثر آبی که به این گیاه داده میشود از منافذ زیرین گلدان بیرون می‌آید به همین دلیل آبیاری را به تدریج انجام دهید تا ریشه‌ها به خوبی آب دریافت کنند.تدریجی بودن و ملایمت در آبیاری این گیاه در حدی است که حتی ممکن است آبیاری این گیاه 15 دقیقه هم طول بکشد.
رطوبت مورد نیاز ارکیده
این گیاهان به رطوبت هوای حدود 70-60 درصد نیاز دارند اما در رطوبت کمتر نیز می‌توانند به زندگی خود ادامه دهند. یکی از روش‌های مؤثر در افزایش رطوبت هوای اطراف این گیاه استفاده از زیرگلدانی حاوی سنگ ریزه و آب است. یک زیرگلدانی را از سنگریزه پر کنید. سپس تا نیمه دیواره آن آب بریزید. گلدان گیاه را در داخل آن قرار دهید البته کف گلدان نباید با آب در تماس باشد. این آب در طی روز به تدریج تبخیر میشود و نیاز رطوبتی برگ‌ها را فراهم می‌آورد.
نور مناسب ارکیده
به محیطی با نور متوسط و به دور از نور مستقیم آفتاب نیاز دارند. البته این گیاه در نور کمتر نیز میتواند به زندگی خود ادامه دهد اما از گلدهی خوبی برخوردار نخواهد بود. یکی از نشانه‌های نور بیش از اندازه برای این گیاه ظهور ته مایه قرمز رنگ در برگ‌های آن است. اگرچه این گیاه نور مستقیم آفتاب را اصلاً دوست ندارد و محیط کم نور را به خوبی تحمل میکند اما تاریک بودن بیش از اندازه محیط منجر به ریزش غنچه‌های گل و عدم گلدهی این گیاه میشود. در طی فصل رشد پنجره‌های شرقی خانه و در طی ماه‌های کم نور سال پنجره‌های جنوبی و غربی مکان مناسبی برای این گیاه است و میزان نور مناسب را در اختیار آن قرار می‌دهند.
دمای مناسب ارکیده
در طبیعت این گیاهان در مکان‌هایی با دمای 20 الی 35 درجه یافت میشود اما در شرایط مصنوعی و خانگی در دمای 15 الی 30 درجه راحت‌تر رشد میکنند. دمای 35 درجه حداکثر دمایی است که توسط این گیاه تحمل میشود. در دمای زیر 18 درجه سانتیگراد باید آبیاری این گیاهان را با دقت بیشتری و به میزان کمتری انجام داد زیرا در چنین شرایط دمایی، آبیاری زیاد میتواند منجر به پوسیدگی ریشه شود. در زمستان لازم است گلدان را در مکان سردی زیر 8 درجه سانتیگراد حرارت قرار دهید هوای سرد باعث از بین رفتن غنچه ها و هوای گرم باعث رشد بیشتر ساقه ها می شود. محیط گرم و یا بادهای کولر بخصوص کولر گازی یکی از دلایل ریزش غنچه‌های گل این گیاه است.
در مورد ارکیده های سیمبیردیوم، برای گل دادن به دمای 10 درجه سانتیگراد در شب و 21 تا 24 درجه سانتی گراد در روز نیاز دارند. در طول تابستان گیاهان در دمای 32 درجه سانتیگراد قادر به زیست هستند با این حال نباید آنها را به مدت طولانی درمعرض این دما قرار داد.
ارکیده شاپرکی یا فالانوپسیس (PHALAENOPSIS ORCHID) از خانواده ارکیده ها ORCHIDACEAE ثعلبیان بومی مناطقی چون سراسر جنوب شرقی آسیا از کوه های هیمالیا به جزایر Polillo ، Palawan و Norte Zamboanga دل در جزیره میندانائو در فیلیپین ، تایلند و شمال استرالیا می باشد.این گیاه با نام دیگر ارکیده پروانه ای، ارکید شب پره نیز معروف می باشد اندازه گل های حدود 5 الی 12 سانتی متر رنگ گلها بسیار متنوع است و رنگ سفید، ارغوانی، بنفش، ارغوانی رگه‌دار، صورتی، زرد و ترکیبی از سفید و صورتی برخی از رنگ‌های آن را تشکیل می‌دهند. فالانوپسین‌ها گیاهانی سایه دوست حساب می‌شوند. همچنین ارتفاع گیاه بین 15 الی 30 سانتی متر می باشد از این گونه تا حالا 60 نوع شناخته شده .گل ارکیده شاپرکی بخاطر ظاهر بسیار جذاب خود و همچنین نگهداری راحت در دنیا طرفداران بسیار زیادی دارد و یکی از گیاهان محبوب تجاری محسوب می شود .نام گذاری این گیاه توسط کارل لینه (کارل فون لینه) گیاه شناس معروف سوئدی در سالهای 1700 الی 1750 صورت گرفت.علت نام گذاری شباهت به گونه ای از پروانه های بزرگ بوده که کلمه phalarn در اصل یونانی و به معنی شبیه پروانه پرواز می باشد و به همین دلیل گاها ارکیده پروانه نیز گفته می شود.زیستگاه اصلی این گیاه همانگونه که عرض شد در مناطقی می باشد که در جنگلها و زیر سایه های درختان می باشد پس در نگهداری این گل حتما در مورد نور دهی مراقبت های لازم را داشته باشید و باید در جایی که سایه باشد قرار دهید البته گونه هایی هم هستند که در آفتاب رشد دهی بهتری دارند! گلهای این گل بسیار زیبا گاها در سال تا 3 بار گل دهی میکند هر بار گلدهی حدود 2 الی 3 ماه گل در شاخه باقی میماند گلها فوق العاده زیبا ضخیم و گوشتی بوده که با دیدن گلها حس تازگی، شادابی را به شما انتقال می دهند.
بذر گل کمیاب ارکیده شاپرکی یا فالانوپسیس (PHALAENOPSIS ORCHID) ارکیده شاپرکی یا فالانوپسیس (PHALAENOPSIS ORCHID) از خانواده ارکیده ها ORCHIDACEAE ثعلبیان بومی مناطقی چون سراسر جنوب شرقی آسیا از کوه های هیمالیا به جزایر Polillo ، Palawan و Norte Zamboanga دل در جزیره میندانائو در فیلیپین ، تایلند و شمال استرالیا می باشد.
مراقبت و نگهداری ارکیده شاپرکی یا فالانوپسیس (phalaenopsis orchid) :
از نظر نور دهی بهتر است پشت پنجره و نور فیلتر شده قرار گیرد در زمستانها بدور از شوفاژ نگهداری شود و بهترین مکان درزمستانها در پنجره غربی و شرقی می باشد در تابستانها نیز بدور از آفتاب مستقیم و نور زیاد نگهداری کنید.بهتر است در خاک این گیاه از سنگ های پرلیت و سایر سنگهای معدنی که رطوبت را به خود جذب میکنند استفاده شود این امر باعص میشود رطوبت از سنگ ها گرفته شده و به گیاه بابت عدم رطوبت صدمه نبیند.از نظر آبیاری اجازه ندید خشک شود چون صدمه میبنید آبیاری باید مرطوب باشد.بهترین درجه نگهداری بین 16 الی 25 درجه سانتی گراد می باشد .هر چند وقت یک بار گرد وغبار را با یک دستمال نسبتا مرطوب ار روی گلها پاک کرده .زمانی که گل پژمرده می شود متوانید با بریدن آن به تولید شاخه جدیدی که از زیر رویش می کند کمک کنید .کود دهی ارکیده 14-14-14 درصد متشکل از NPK (همراه با سایر عناصر کم‌مصرف مورد نیاز) به صورت ماهانه با دوز یک در هزار یا نیم در هزار برای رشد گیاه مفید خواهد بود.
این گیاه با نام دیگر ارکیده پروانه ای، ارکید شب پره نیز معروف می باشد اندازه گل های حدود 5 الی 12 سانتی متر رنگ گلها بسیار متنوع است و رنگ سفید، ارغوانی، بنفش، ارغوانی رگه‌دار، صورتی، زرد و ترکیبی از سفید و صورتی برخی از رنگ‌های آن را تشکیل می‌دهند. فالانوپسین‌ها گیاهانی سایه دوست حساب می‌شوند.
نکات جالب در مورد ارکیده شاپرک (شب پره):
معمولا دیده شده این نوع گل در گلدان شفاف شیشه ای نگهداری می شود یعنی اینکه ریشه معلوم هست این علت بخاطر آن است که نور برای ریشه این گیاه خوب می باشد (برعکس سایر گیاهان)
ریشه های تو خالی و پوسیده را میتوانید با یک قیچی استریل شده قطع کنید ریشه های سالم سفید و سخت هستند که اگر دیدید گلدان کوچک هست میتوانید با تعویض کمپوست گلدان را عوض و کمپوست به آن اضافه نمایید
گلدهی این گیاه جالب می باشد حتی بعد از بریدن شاخه گل میتواند درآب حدود یک ماه زنده بماند
در زمان گلدهی کود دهی قطع شود و کودی داده نشود
منبع : https://bazrco.ir
